1. Tác dụng của thuốc Carboplatin là gì?
Carboplatin là một loại thuốc đặc trị ung thư được sử dụng trong các liệu pháp hóa trị kết hợp để điều trị ung thư buồng trứng với một số tên biệt dược nổi tiếng như Paraplatin, Carboplatin Novaplus.
Dạng dùng: dung dịch tiêm có các hàm lượng như 50 mg/5 ml, 150 mg/15 ml, 450 mg/45 ml, 600 mg/60 ml.
Cơ chế tác dụng của Carboplatin như sau: hoạt chất này đóng vai trò tác nhân alkyl hóa, do có chứa nguyên tử bạch kim trong cấu trúc hóa học nên nó dễ dàng liên kết cộng hóa trị với DNA của tế bào ung thư, làm ức chế và can thiệp vào chức năng của DNA bằng cách tạo liên kết ngang trong phân tử DNA.
Chính vì vậy, loại thuốc này ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và hạn chế sự di căn của các khối u.
2. Chỉ định của Carboplatin
Carboplatin có thể được sử dụng trong điều trị các loại ung thư như:
- Ung thư buồng trứng,
- Ung thư vú di căn.
- Ung thư vùng đầu cổ.
- Ung thư phổi tế bào không nhỏ.
- Ung thư phổi tế bào nhỏ.
- Ung thư bàng quang
- Ung thư dạ dày.
3. Liều lượng – Cách sử dụng
Căn cứ vào tình trạng bệnh nhân (chức năng của các cơ quan gan, thận), loại ung thư và lứa tuổi của người bệnh mà bác sỹ sẽ điều chỉnh liều dùng sao cho phù hợp
Có một cách khá chính xác để xác định liều ban đầu sử dụng cho bệnh nhân là áp dụng công thức toán học dựa trên chức năng thận có từ trước của bệnh nhân và mức độ thấp nhất của tiểu cầu mong muốn (bài tiết qua thận là con đường thải trừ chính của thuốc này).
Việc sử dụng công thức này cho phép tính toán liều lượng thuốc Carboplatin chính xác cho người bệnh có chức nặng thận kém như bị suy thận, hoặc các bệnh lý về thận khác.
Công thức Calvert : Tổng liều (mg) = (AUC mục tiêu) x (GFR + 25). Lưu ý: Với công thức Calvert, tổng liều carboplatin được tính bằng mg, không phải là mg/m2
3.1. Liều sử dụng cho người lớn mắc bệnh ung thư buồng trứng
Nếu bác sỹ chỉ định sử dụng hóa trị bằng Carboplatin đơn độc để sử dụng trong điều trị ung thư buồng trứng tái phát thì liều sử dụng sẽ là: 360 mg / m2 bằng qua đường tiêm tĩnh mạch với tần suất 4 tuần/lần.
Nếu sử dụng Carboplatin kết hợp với cyclophosphamide trong điều trị ung thư buồng trứng tiến triển (một sự kết hợp hiệu quả cho bệnh nhân) thì liều lượng sẽ được áp dụng như sau:
- Carboplatin: 300 mg/m2 tiêm tĩnh mạch 4 tuần/lần trong 6 chu kỳ
- Cyclophosphamide 600 mg / m2 IV vào ngày 1 cứ sau 4 tuần trong 6 chu kỳ
Chú ý:
- Liều carboplatin sử dụng cho bệnh nhân có thể được tính theo công thức Calvert như đã nêu ở trên.
- Bên cạnh đó, không nên tiếp tục chỉ định cho bệnh nhân sử dụng carboplatin đơn độc hay carboplatin kết hợp với cyclophosphamide cho đến khi số lượng bạch cầu trung tính ít nhất là 2000 và số lượng tiểu cầu ít nhất là 100.000.
>>> Bên cạnh Carboplatin thì còn có một số loại thuốc khác đang được bác sĩ kê đơn: Ipilimumab, Ramucirumab.
3.2. Điều chỉnh liều cho bệnh nhân suy thận
Đối với bệnh nhân có chức năng thận suy giảm có giá trị độ thanh thải creatinin dưới 60 ml/phút khi sử dụng thuốc carboplatin thì họ sẽ có thể đối mặt với nguy cơ ức chế tủy xương nghiêm trọng. Do đó, liều khuyến cáo khi sử dụng cho những bệnh nhân suy thận như sau:
- CLcr: 41 - 59 mL/phút: Liều khuyến cáo vào ngày 1 là 250 mg/m2
- CLcr: 16 - 40 mL/phút: Liều khuyến cáo vào ngày 1 là 200 mg/m2
Khi sử dụng những liều trên ở những bệnh nhân suy giảm chức năng thận điều trị bằng carboplatin đơn lẻ, các nghiên cứu đã báo cáo rằng tỷ lệ giảm bạch cầu nặng hoặc giảm tiểu cầu là khoảng 25%.
Ngoài ra, những khuyến nghị về liều dùng áp dụng cho quá trình trị liệu ban đầu hay điều chỉnh liều tiếp theo theo sự dung nạp của bệnh nhân cần dựa trên mức độ ức chế tủy xương.
>>> Nhiều loại thuốc trị ung thư mới đã được ứng dụng trên thế giới, mời các bạn cùng tìm hiểu trong bài viết: Thuốc chữa ung thư mới nhất
4. Tác dụng phụ của Carboplatin
Bên cạnh những lợi ích tuyệt vời của Carboplatin đem lại cho người bệnh, loại thuốc này vẫn có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn.
Mặc dù không phải tất cả các tác dụng phụ này đều có thể xảy ra, nhưng nếu chúng xảy ra thì bạn cần báo cáo kịp thời cho bác sỹ và cần được sự chăm sóc y tế. Một số tác dụng phụ có thể kể đến như:
Hay gặp phổ biến: đau tại chỗ tiêm
Ít phổ biến:
- Máu trong nước tiểu, phân đen.
- Ho hoặc khàn giọng, kèm theo sốt hoặc ớn lạnh.
- Đau lưng hoặc bên hông.
- Tê hoặc ngứa ran ở ngón tay hoặc ngón chân.
- Đi tiểu đau hoặc khó khăn, kèm theo sốt hoặc ớn lạnh.
- Xuất hiện các đốm đỏ trên da, phát ban da hoặc ngứa.
- Chảy máu bất thường hoặc bầm tím.
- Mệt mỏi bất thường hoặc yếu.
Hiếm gặp:
- Nhìn mờ
- Ù tai
- Xuất hiện vết loét trong miệng và trên môi
- Ho khò khè
Các tác dụng phụ này có thể xảy ra sau vài tuần điều trị hoặc xuất hiện sau nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi sử dụng thuốc. Những tác dụng phụ xuất hiện chậm trễ thường hay gặp đối với bệnh nhân ung thư bạch cầu.
Ngoài ra, một số tác dụng phụ của carboplatin có thể xảy ra mà thường không cần đến sự can thiệp của các bác sỹ. Những tác dụng phụ này có thể biến mất trong quá trình điều trị khi cơ thể bạn tự điều chỉnh và kiểm soát.
5. Các tương tác thuốc
Tương tác có thể xảy ra khi sử dụng phối hợp giữa Carboplatin và những loại thuốc khác hay chính với những loại thức ăn, đồ uống mà bệnh nhân vẫn dùng trong các bữa ăn hàng ngày. Nắm vững những tương tác này sẽ giúp bạn và các bác sỹ điều trị hạn chế được những nguy hiểm trong quá trình sử dụng thuốc.
Sử dụng Carboplatin kết hợp với Abraxane có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh, đây là tác dụng phụ tiềm ẩn của cả hai loại thuốc.
Bên cạnh đó, nếu phối hợp Carboplatin cùng với Pemetrexed hoặc các loại thuốc hóa trị khác (gemcitabine) có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng, đặc biệt là những tác động đến tủy xương hoặc đường tiêu hóa như buồn nôn, tiêu chảy, suy giảm chức năng tủy xương dẫn đến giảm số lượng nhiều loại tế bào máu khác nhau.
Mong rằng qua những thông tin mà bài viết đã chia sẻ về thuốc điều trị ung thư Carboplatin đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về loại thuốc này để tăng hiệu quả điều trị ung thư. Chúc bạn sẽ sớm phục hồi sức khỏe và gặp nhiều điều tốt đẹp nhất.
Dược sỹ: Nguyễn Ngọc Bích
18000069
