Ung thư hậu môn là loại ung thư hiếm gặp, nhưng tỷ lệ mắc ung thư hậu môn ở cả nam và nữ đang có xu hướng gia tăng trong thập kỷ qua. Cùng tìm hiểu kiến thức tổng quan về bệnh học ung thư hậu môn, nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng cần cảnh giác, cách chẩn đoán, điều trị và kiểm soát bệnh hiệu quả, mời bạn đọc bài viết:
1. Tổng quan về ung thư hậu môn
Ung thư hậu môn là gì?
Ung thư hậu môn là hiện tượng phát triển bất thường cá tế bào bất thường của tế bào trong lớp niêm mạc hậu môn, tạo thành các khối u và có khuynh hướng di căn tới các vùng lân cận. Ung thư hậu môn khác so với các bệnh ung thư đại trực tràng từ nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây bệnh, cách điều trị,..
Phần lớn các trường hợp ung thư hậu môn là ung thư dạng biểu mô, u bài hắc tố, biểu mô tế bào vảy và biểu mô dạng mụn cóc.
Phân loại ung thư hậu môn
Ung thư hậu môn có thể được phân loại như sau:
Ung thư mô ngoài (Bệnh Bowen):
Xuất hiện sự bất thường trên lớp bề mặt trong của hậu môn, khá giống các tế bào ung thư nhưng chưa phát triển sâu hơn. Đây còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ.
Một số bác sĩ coi đây là giai đoạn sớm nhất của ung thư hậu môn. Tuy nhiên một số khác lại cho rằng đây chỉ là giai đoạn tiền ung thư, chứ chưa phải là ung thư thật sự.
Ung thư hậu môn xâm lấn:
- Ung thư biểu mô tế bào vảy: So với ung thư biểu mô tại chỗ thì loại ung thư này đã tiến vào các lớp sâu hơn của lớp lót.
- Ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp: Đây là một loại ung thư tế bào vảy.
- Adenocarcinomas: Một số ít ung thư hậu môn được gọi là ung thư tuyến.
- Ung thư biểu mô tế bào đáy: Loại này chiếm rất ít gặp ở ung thư hậu môn.
- U ác tính: Ung thư này bắt đầu ở các tế bào lớp lót hậu môn và làm cho sắc tố màu nâu được gọi là melanin. Chỉ một phần rất nhỏ ung thư hậu môn là u ác tính.
2. Dịch tễ học
Ung thư hậu môn là loại ung thư hiếm gặp. Tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu chỉ ra thì tỷ lệ ung thư hậu môn đang có xu hướng gia tăng trong nhiều năm qua ở cả nam giới và nữ giới, đặc biệt tỷ lệ này đặc biệt cao ở đối tượng người đồng tính nam và những người bị HIV.
Theo ước tính của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư hậu môn ở Hoa Kỳ năm 2013 là: khoảng 7.060 trường hợp mới (trong đó có 4.430 là phụ nữ và 2.630 là nam giới) và có tới 880 trường hợp tử vong (550 phụ nữ và 330 nam).
3. Nguyên nhân gây ung thư hậu môn
Nguyên nhân:
Nguyên nhân gây ra ung thư hậu môn vẫn chưa được tìm ra cụ thể. Các trường hợp mắc ung thư hậu môn có thể xuất phát từ các vấn đề từ gen gây đột biến các tế bào ở hậu môn. Các đột biến gen đó khiến tế bào khỏe mạnh biến thành tế bào ung thư.
Yếu tố nguy cơ:
Đến nay, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh ung thư hậu môn. Tuy nhiên, người ta tin tưởng rằng những người có các yếu tố dưới đây sẽ kh có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này, cụ thể như:
- Tuổi tác: Hầu hết các bệnh nhân mắc ung thư hậu môn (80%) được chẩn đoán trên 60 tuổi. Trước tuổi 35, ung thư hậu môn phổ biến hơn ở nam giới. Tuy nhiên, sau tuổi 50 ung thư hậu môn là phổ biến hơn ở phụ nữ.
- Lối sống không lành mạnh: Uống nhiều rượu bia, hút thuốc có nhiều khả năng ung thư hậu môn hơn, ngay cả khi họ bỏ thuốc lá.
- Nhiễm vi khuẩn HPV. HPV là một trong những nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung. HPV cũng được coi là yếu tố nguy cơ gây ung thư hậu môn. Theo kết quả nghiên cứu ở Đan Mạch và Thụy Điển khi kiểm tra cá tế bào mô ở khối u trong ung thư biểu mô vảu của các bệnh nhân, cho thấy tỷ lệ cao các bệnh nhân ung thư hậu môn có nhiễm các loại HPV.
- Quan hệ với nhiều bạn tình. Những người có quan hệ tình dục với nhiều người, điều này làm tăng nguy cơ nhiễm HPV, do đó làm tăng nguy cơ ung thư hậu môn. Đặc biệt khi giao hợp bằng đường hậu môn, kể cả nam và nữ đều làm tăng nguy cơ mắc ung thư hậu môn.
- Mắc các bệnh ung thư khác: Những phụ nữ bị ung thư âm đạo hoặc ung thư cổ tử cung, và những người đàn ông bị ung thư dương vật có nguy cơ phát triển ung thư hậu môn cao hơn. Điều này cũng liên quan đến nhiễm HPV.
- Tổn thương hậu môn lành tính: Mắc bệnh trĩ, hội chứng ruột kích thích có liên quan đến ung thư hậu môn. Viêm do tổn thương hậu môn lành tính có thể làm tăng nguy cơ.
- Hệ thống miễn dịch suy yếu: Những người bị nhiễm HIV-AIDS và những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi cấy ghép có nguy cơ cao hơn.
Vì vậy để phòng ngừa ung thư hậu môn, bạn cần:
- Tiêm chủng vắc xin phòng ngừa lây nhiễm HPV
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Hạn chế quan hệ tình dục bằng đường hậu môn.
- Tầm soát sàng lọc ung thư
- Lối sống lành mạnh: ăn uống khoa học, tránh xa các chất kích thích gây hại cho sức khỏe
4. Triệu chứng ung thư hậu môn
Đa phần nhiều bệnh nhân mắc ung thư hậu môn giai đoạn đầu đều không biểu hiện triệu chứng cụ thể, một số người có thể xuất hiện triệu chứng chảy máu bất thường. Tình trạng chảy máy thường nhỏ và thường được hiểu lầm là do mắc bệnh trĩ.
Ngoài chảy máu, còn có các triệu chứng của bệnh ung thư hậu môn cần cảnh giác bao gồm:
- Xuất huyết trực tràng
- Ngứa hậu môn liên tục
- Cảm nhận một khối u ở lỗ hậu môn
- Da rất nhạy cảm hoặc thấy đau nhức ở vùng hậu môn
- Thay đổi thói quyen vệ sinh: đi tiểu bất thường, són phân…
- Ra dịch bất thường từ hậu môn
- Các hạch bạch huyết bị sưng ở vùng hậu môn hoặc vùng háng.
Thông thường, các triệu chứng này có nhiều khả năng gây ra bởi các tình trạng lành tính (không phải ung thư) như bệnh trĩ, vết nứt hậu môn hoặc mụn cóc hậu môn. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, tốt hơn hết là phải đến cơ sở y tế để có thể tìm ra nguyên nhân cụ thể và điều trị kịp thời.
5. Cách chẩn đoán ung thư hậu môn
Bác sĩ chẩn đoán ung thư hậu môn thông qua thăm khám triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh và có thể thực hiện một số xét nghiệm sau:
Khám trực tràng
Thực hiện thăm khám trực tiếp bằng tay và nội soi hậu môn. Điều này có thể khiến người bệnh không thoải mái và thường có chút hơi đau. Cuộc kiểm tra sẽ xác định xem liệu có cần sinh thiết hay không.
Sinh thiết
Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng hậu môn và gửi đến phòng thí nghiệm để thử nghiệm. Mô sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi.
Nếu sinh thiết cho thấy có mô ung thư, các xét nghiệm thêm sẽ được thực hiện để tìm hiểu xem ung thư lớn đến mức nào và liệu nó có lan rộng hay không như: chụp cắt lớp CT, cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm có thể giúp xác nhận kết quả.
6. Các giai đoạn ung thư hậu môn
Hệ thống TNM của hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ căn cứ vào kích thước khối u, sự lây lan đến các hạch bạch huyết lân cận và sự di căn đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan xa hơn như gan phổi để phân chia các giai đoạn của ung thư hậu môn.
Tương tự như các loại ung thư khác, ung thư hậu môn các giai đoạn như sau:
Giai đoạn 0: Ung thư chỉ ở niêm mạc, không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các vị trí xa hơn.
Giai đoạn I: Kích thước khối u ≤ 2cm, không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các vị trí xa hơn.
Giai đoạn II: Ung thư chưa lan đến hạch bạch huyết và các điểm xa hơn. Giai đoạn IIA thì 2cm < kích thước khối u ≤ 5cm. Giai đoạn IIB thì kích thước khối u > 5cm.
Giai đoạn III:
- Giai đoạn IIIA: Đã lan đến hạch bạch huyết gần trực tràng nhưng chưa lan đến các vị trí xa hơn.
- Giai đoạn IIIB: Kích thước ung thư bất kì và đang phát triển sang các cơ quan lân cận (âm đạo, niệu đạo, tuyến tiền liệt, bàng quang), không lan đến các hạch bạch huyết lân cận và xa hơn.
- Giai đoạn IIIC: Kích thước > 5cm và lan đến hạch bạch huyết gần trực tràng, chưa đến các điểm xa hơn hoặc là có kích thước bất kì, lan sang cơ quan lân cận, hạch bạch huyết gần trực tràng và chưa đến điểm xa hơn.
Giai đoạn IV: Kích thước bất kì, có thể hoặc chưa lan tới các cơ quan và hạch bạch huyết lan cận nhưng đã lan đến cơ quan xa hơn như gan, phổi.
7. Cách điều trị ung thư hậu môn
Phương pháp điều trị ung thư hậu môn hiệu quả nhất là phẫu thuật. Đối với bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu, lúc này chưa xuất hiện tình trạng di căn đến các hạnh bạch huyết bẹn, người bệnh thường được chỉ định phẫu thuật. Một khó khăn khi điều trị ung thư hậu môn bằng phẫu thuật là cần thiết phải loại bỏ cơ vòng hậu môn, gây khó kiểm soát phân. Chính vì vậy nhiều bệnh nhân ung thư hậu môn sau phẫu thuật phải sử dụng hậu môn giả vĩnh viễn.
Trong những năm gần đây, các bác sĩ đã sử dụng một chiến lược kết hợp bao gồm liệu pháp xạ trị và hóa trị để giảm khả năng chỉ định điều trị ung thư hậu môn bằng phẫu thuật. Điều trị theo phương pháp này giúp cho cơ vòng hậu môn còn nguyên vẹn, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh sau khi điều trị triệt để. Hóa trị hiện nay bao gồm truyền 5-FU sử dụng liên tục trong bốn ngày với mitomycin dùng chung với tia xạ. Thuốc hóa trị 5-FU và Cisplatin cũng được đề xuất sử dụng trong trường hợp xuất hiện tình trạng di căn ung thư hậu môn.
8. Biện pháp kiểm soát, phòng tái phát ung thư hậu môn
Sau điều trị ung thư hậu môn, để kiểm soát và phòng tái phát bệnh hiệu quả, bản thân người bệnh cần:
- Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và hợp tác điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
- Thực hiện lối sống lành mạnh bao gồm chế độ ăn uống hợp lí, tập thể dục và nghỉ ngơi khoa học, bỏ hút thuốc lá
- Tâm lý tích cực
- Quan hệ tình dục an toàn
Chữa ung thư là một liệu trình dài hạn và nhiều thử thách. Do đó, bạn cũng nên thông báo với người thân để có thêm một bên hỗ trợ trong suốt quá trình điều trị.
King Fucoidan & Agaricus là sản phẩm thực phẩm chức năng được bào chế từ fucoidan 100% tảo mozuku và bột nghiền nấm Agaricus giàu vitamin, và beta-glucan. Sự kết hợp hoàn chỉnh giữa fucoidan và nấm Agaricus cho tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư hiệp đồng:
>>> King Fucoidan & Agaricus - “Sát thủ” hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư từ Tảo & Nấm
King Fucoidan thường được các các bác sĩ bệnh viện Ung Bướu Việt Nam khuyên bệnh nhân nên sử dụng trước, trong và sau quá trình điều trị. Sử dụng Fucoidan Nhật Bản kết hợp với tuân thủ theo phác đồ điều trị, chế độ dinh dưỡng, tâm lý và tập luyên khoa học giúp nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ điều trị, giảm tác dụng phụ hóa xạ trị, kiểm soát và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân ung thư.
LIÊN HỆ HOTLINE: 18000069ĐỂ NHẬN ĐƯỢC TƯ VẤN TỪ CHUYÊN GIA
Dược sĩ: Nguyễn Bích Ngọc
*Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.