Nguyên nhân và Cách phòng ngừa Ung thư cổ tử cung

Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung 

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến việc tại sao bị ung thư cổ tử cung ở phụ nữ tuy nhiên hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung đều do virus papillomavirus ở người (HPV) gây ra, đây là loại virus cùng loại với các loại virus gây ra mụn cóc sinh dục.

Có hơn 100 loại HPV khác nhau tuy nhiên chỉ có một số loại có liên quan đến ung thư cổ tử cung, đây là những loại có nguy cơ rủi ro cao. Những loại HPV nguy cơ cao bao gồm HPV 16, HPV 18, HPV 31, HPV 33, HPV 45.

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), khoảng 2/3 tất cả các bệnh nhân ung thư cổ tử cung là do HPV 16 và 18 gây ra. Tuy nhiên, cả hai loại đều có thể phòng ngừa bằng cách chủng ngừa. Ngoài ra, không phải tất cả các bệnh nhiễm trùng với các loại HPV này đều gây ung thư cổ tử cung.

Những nhiễm trùng dai dẳng kéo dài hơn một vài năm là những nhiếm trùng có khả năng trở thanh ung thư nhất.

Yếu tố nguy cơ ung thư cổ tử cung

Yếu tố nguy cơ gây nhiễm HPV

Một số yếu tố di truyền và lối sống nhất định có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HPV của phụ nữ, điều này có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung. Chúng bao gồm:

• Quan hệ tình dục sớm khi còn trẻ: việc có quan hệ tình dục trước 18 tuổi có thể tăng nguy cơ nhiễm HPV do những tế bào sinh dục chưa trưởng thành nhạy cảm hơn với những yếu tố cơ hội lây nhiễm HPV
• Quan hệ tình dục với nhiều người: quan hệ tình dục với nhiều người cơ hội nhiễm HPV càng cao
• Có tiền sử nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khác như chlamydia hoặc lậu
• Có quan hệ tình dục với một người đàn ông có đối tác bị ung thư cổ tử cung

Điều quan trọng cần lưu ý là các yếu tố sinh học khác cũng ảnh hưởng đến nhiễm HPV. Ở phụ nữ trẻ, cổ tử cung dễ bị nhiễm trùng hơn. Hút thuốc cũng khiến nhiễm HPV dễ bị ung thư hơn. Suy giảm miễn dịch (hệ miễn dịch suy yếu) cũng làm cho cơ thể dễ bị nhiễm HPV hơn so với bình thường.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung ngoài nhiễm HPV

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp nhiễm HPV đều dẫn đến ung thư cổ tử cung. Mặc dù nguyên nhân chính xác chưa được xác định, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung của bạn bao gồm:

• Hơn 3 lần mang thai hoặc mang thai trước 17 tuổi
• Mang thai và sinh con so (con đầu) sớm
• Tiền sử gia đình có người bị ung thư cổ tử cung: Nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị ruột mắc ung thư cổ tử cung, người phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn 2 đến 3 lần so với nhóm phụ nữ không có tiền căn gia đình.
• Sử dụng lâu dài (hơn 5 năm) thuốc tránh thai đường uống
• Hút thuốc lá: Những phụ nữ hút thuốc có nguy cơ bị ung thư cổ tử cung gấp 2 lần so với những phụ nữ không hút thuốc. Ngoài ra, việc hút thuốc cũng làm hệ miễn dịch chống lại việc nhiễm HPV kém hiệu quả hơn.
• Nhiễm chlamydia [1]

Tuy việc quan hệ tình dục với nhiều người khác nhau, quan hệ tình dục sớm có thể tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, không có nghĩa là chưa quan hệ tình dục thì sẽ không có nguy cơ ung thư cổ tử cung. Việc chưa quan hệ có bị ung thư cổ tử cung không còn phụ thuộc vào một số yếu tố như di truyền, sử dụng các dụng cụ cắt móng tay chung hoặc đồ lót với những người có virus HPV. [2]

U xơ tử cung, viêm lộ tuyến tử có dẫn đến ung thư cổ tử cung không?

Nhiều người thắc mắc rằng u xơ tử cung có dẫn đến ung thư hay không, theo bác sĩ Nguyễn Văn Tuyên, trưởng khoa Ngoại phụ khoa bệnh viện K cho biết nếu xác định khối u là u lành thì không xảy ra trường hợp u lành phát triển thành u ác tính (ung thư). [3]

Tuy nhiên để xác định khối u trong tử cung có phải ung thư hay không không đơn giản, khi xác định khối u xơ tử cung, nếu khối u không gây chèn ép khó chịu, nhỏ dưới 5 cm thì sẽ được theo dõi, nếu phát triển nhanh, lớn nhanh sẽ được chỉ định phẫu thuật

Còn với câu hỏi viêm lộ tuyến cổ tử cung có gây ung thư cổ tử cung thì viêm lộ tuyến chính là yếu tố có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung. Do khi bị viêm lộ tuyến, bể mặt tử cung bị viêm loét dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, đây là điều kiện thuận lợi giúp cho vi khuẩn HPV xâm nhập có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung. Bởi vậy trong trường hợp này, chị em cần chữa trị cũng như ngăn ngừa bệnh tái phát nhiều lần, tránh biến chúng ung thư cổ tử cung. [4]

Biện pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung có thể được ngăn chặn bằng cách kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm những bất thường từ đó đưa ra những biện pháp xử lý phù hợp. Bạn cần kiểm soát những yếu tố nguy cơ để hạn chế khả năng mắc ung thư cổ tử cung bao gồm:

Tránh xa các yếu tố nguy cơ gây bệnh (đã đề cập trên)

Phòng ngừa và Tiêm chủng ngừa HPV

Tránh xa các yếu tố nguy cơ gây mắc HPV bao gồm:

• Hạn chế quan hệ tình dục lần đầu tiên cho đến khi trưởng thành
• Không quan hệ tình dục với nhiều người
• Tránh việc quan hệ tình dục với những người quan hệ tình dục với nhiều người
• Tránh quan hệ tình dục với những người mặc các bệnh sinh dục, mụn móc sinh dục, lậu, hoặc các dấu hiệu bất thường về sinh dục
• Bỏ hút thuốc

Thuốc tiêm chủng ngừa HPV có thể giúp ngăn nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung do HPV. Gardasil 9 được sử dụng tại Hoa Kỳ để ngăn ngừa nhiễm HPV-16 và HPV-18 cũng như 5 loại HPV khác liên quan đến ung thư cổ tử cung. Ngoài Gardasil 9, 2 loại vaccin khác cũng được sử dụng trong ngăn ngừa HPV là Cervarix và Gardasil gốc.

Để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung, ASCO (American Society of Clinical Oncology: Hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ) khuyến cáo rằng phụ nữ cần tiến hành ít nhất 1 lần xét nghiệm HPV để sàng lọc ung thư cổ tử cung trong suốt cuộc đời họ. Lý tưởng nhất, phụ nữ 25 đến 65 tuổi nên được kiểm tra bằng xét nghiệm HPV sau mỗi 5 năm. Phụ nữ từ 65 tuổi trở lên có thể ngừng sàng lọc nếu kết quả xét nghiệm HPV của họ hầu hết là âm tính trong 15 năm trước đó. Đôi khi, những phụ nữ từ 65 tuổi trở lên và đã được xét nghiệm dương tính với HPV có thể tiếp tục sàng lọc cho đến khi họ 70 tuổi. [5]

Khám và sàng lọc ung thư cổ tử cung

Đặc biệt đối với phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư cổ tử cung, nên khám sàng lọc, tầm soát ung thư cổ tử cung ở độ tuổi sớm hơn và thường xuyên hơn so với những phụ nữ có nguy cơ ung thư cổ tử cung trung bình.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Ngoài ra để hạn chế sự phát triển của ung thư cổ tử cung, người bệnh cũng nên lưu ý ăn gì chống ung thư cổ tử cung. Bạn nên sử dụng một số thực phẩm có chất chống ung thư, chống oxy hóa để hạn chế nguy cơ ung thư cổ tử cung bao gồm:

• Thực phẩm giàu vitamin A, C, E (như cà rốt, rau xanh, cam, gan, cá…)
• Thực phảm giàu folat, vitamin B (như súp lơ, bắp cải…)
• Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa (như trà xanh, dầu oliu, đậu phộng…)[6]

Trên đây là những nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung và cách phòng ngừa. Ung thư cổ tử cung có thể xảy ra với bất cứ ai nhất là trong trường hợp có yếu tố nguy cơ cao bởi vậy bạn nên theo dõi sức khỏe để có biện pháp phòng tránh và bảo vệ cơ thể khỏi ung thư cổ tử cung một cách kịp thời và hiệu quả.

Dược sĩ: Hoàng Văn Đông