Sụt cân ở bệnh nhân ung thư là một tình trạng khá phổ biến, gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và đáp ứng với liệu pháp điều trị. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp có thể giúp phòng chống sụt cân và giữ cân nặng ổn định cho người bệnh.
Bệnh nhân ung thư đối mặt với tình trạng sụt cân do những ảnh hưởng từ chính khối u và phương pháp điều trị. Sự xuất hiện của khối u làm thay đổi chuyển hóa bình thường của cơ thể, tăng tiêu hao năng lượng nhiều hơn và tăng sự phá hủy khối cơ, khối mỡ. Tác dụng phụ của điều trị ung thư hay tâm lý lo lắng, chán nản của người bệnh cũng gây ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, làm giảm lượng thức ăn đưa vào.
Lượng thức ăn đưa vào giảm trong khi nhu cầu năng lượng tăng khiến bệnh nhân ung thư dễ gặp phải tình trạng sụt cân, suy mòn.
Hậu quả của sụt cân ở bệnh nhân ung thư
Sụt cân ở người bệnh ung thư làm tăng nguy cơ suy mòn, là hội chứng giảm khối lượng cơ xương mà bệnh nhân không thể phục hồi hoàn toàn bằng hỗ trợ dinh dưỡng thông thường, dẫn đến làm suy giảm chức năng các cơ quan. Thống kê cho thấy có 30% bệnh nhân ung thư chết vì suy mòn trước khi chết vì khối u, điều này cho thấy tác động xấu của tình trạng sụt cân, suy mòn đến sức khỏe và tuổi thọ.
Sụt cân không chỉ làm tăng nguy cơ suy mòn mà còn ảnh hưởng đến đáp ứng của điều trị của người bệnh. Theo PGS. TS Lê Bạch Mai, Nguyên phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia : “Nếu tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân không tốt thì rất khó để bệnh nhân chịu được hết liệu trình điều trị”.
Khi điều trị ung thư bằng hóa xạ trị, thì liều lượng điều trị thường tính trên cân nặng của người bệnh, nếu cân nặng quá thấp có thể không đáp ứng đủ liều điều trị. Mặt khác trong quá trình điều trị, người bệnh sụt cân liên tục có thể sẽ không đủ sức khỏe để theo hết liệu trị hóa xạ trị.
PGS. TS Lê Bạch Mai nhấn mạnh: “Duy trì tình trạng dinh dưỡng của BN trước, trong và sau khi điều trị liên quan rất nhiều đến sự sống còn của người bệnh. Dinh dưỡng không phải là quyết định trong điều trị ung thư, nhưng nó là yếu tố hỗ trợ vô cùng quan trọng để giúp bệnh nhân chịu đựng được các tổn thương về tinh thần lẫn các vấn đề do khối u gây ra”.
Giải pháp phòng chống sụt cân ở bệnh nhân ung thư
Tùy tình trạng và cơ chế dẫn đến giảm cân ở từng người bệnh, bác sĩ dinh dưỡng sẽ có một phác đồ dinh dưỡng phù hợp để bổ sung dinh dưỡng đầy đủ giúp bệnh nhân giữ ổn định cân nặng và sức khỏe.
Một số giải pháp phòng tránh sụt cân ở người bệnh ung thư bao gồm:
- Chọn thực phẩm giàu năng lượng: tăng lượng thức ăn vào của người bệnh bằng các thực phẩm giàu đạm (thịt nạc, trứng, sữa, các loại đậu…), giàu chất béo dễ hấp thu để cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể người bệnh.
- Chia nhỏ bữa ăn để người bệnh ăn uống dễ dàng hơn, không bị đói mà vẫn đảm bảo đủ dinh dưỡng. Ngoài 3 bữa chính, hãy bổ sung thêm 2-3 bữa phụ trong ngày bằng những thực phẩm giàu năng lượng như bánh, sữa, cháo, soup…
- Đa dạng thức ăn để bệnh nhân có thể nhận nhiều chất dinh dưỡng từ các thực phẩm khác nhau. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, nước ép hoa quả để bổ sung thêm các vitamin, khoáng chất cho cơ thể.
- Chọn thức ăn phù hợp với tình trạng hiện tại của người bệnh. Một số bệnh nhân khó nhai nuốt, hay bị tổn thương trên đường tiêu hóa nên ưu tiên các thực phẩm mềm, lỏng (cháo, soup) để dễ ăn và dễ tiêu hóa hơn.
- Chọn thức ăn theo khẩu vị của người bệnh, ưu tiên các món ăn lành mạnh mà người bệnh thích ăn. Trang trí món ăn bắt mắt cũng giúp kích thích thị giác để tăng cảm giác thèm ăn, ăn nhiều hơn.
- Không được nhịn ăn: có nhiều quan niệm cho rằng việc ăn kiêng, nhịn ăn sẽ làm cho khối u teo nhỏ lại. Tuy nhiên, đây chỉ là quan niệm sai lệch, thậm chí là phản khoa học, nhịn ăn sẽ gây thiếu hụt dinh dưỡng cho cơ thể, càng làm bệnh nhân nhanh chóng bị sụt cân và yếu hơn.
Với người bệnh ung thư bị tổn thương đường tiêu hóa trong quá trình hóa xạ trị, khó nhai nuốt, mất vị giác, chán ăn, thay đổi khẩu vị có thể bổ sung dinh dưỡng qua soup cao năng lượng Suppro. Đây là sản phẩm dạng súp dễ ăn, dễ tiêu hóa, vừa cung cấp năng lượng cao cho người bệnh.
Soup cao năng lượng Suppro được sử dụng để hỗ trợ thêm vào bữa chính hoặc dùng như bữa phụ trong ngày để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng cần thiết.
Soup cao năng lượng Suppro là sự phối hợp giữa các thành phần có nguồn gốc tự nhiên như đạm thực vật, đạm whey, chất béo từ thực vật, bột gạo, nhóm sulfo+ chiết xuất từ mầm thực vật, tinh chất curcumin từ nghệ… giúp bổ sung các chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa tự nhiên, tăng cường miễn dịch, cải thiện vị giác giảm các tác dụng phụ từ hóa xạ trị để người bệnh nhanh chóng cải thiện sức khỏe.