Triệu chứng, tầm soát, khám và chẩn đoán Ung thư đại trực tràng

Mục lục [ Ẩn ]
Ung thư đại trực tràng rất dễ nhầm lẫn với những bệnh đường tiêu hóa khác khiến người bệnh chủ quan, không chữa trị kịp thời. Vậy triệu chứng ung thư đại trực tràng là gì, làm thế nào tầm soát, cách khám, chuẩn đoán ung thư đại trực tràng như thế nào, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
 Ung thư đại trực tràng
 Ung thư đại trực tràng

>>> Nguyên nhân và cách phòng tránh ung thư đại trực tràng

>>> Giới thiệu chung về bệnh học Ung thư đại tràng - trực tràng

1. Triệu chứng ung thư đại tràng - trực tràng

Những triệu chứng của ung thư đại tràng hay ung thư trực tràng có thể diễn ra một cách âm thầm thậm chí không có triệu chứng mà chỉ có những thay đổi nhẹ trong thói quen đại tiện.

Ung thư đại trực tràng có những dấu hiệu chung như sau:

  • Thay đổi thói quen đại tiện như tiêu chảy, táo bón hoặc hẹp phân dẹt, kéo dài hơn một vài ngày.
  • Cảm giác thường xuyên mót rặn.
  • Chảy máu trực tràng có máu đỏ tươi.
  • Máu trong phân có thể làm cho phân trông tối.
  • Chuột rút hoặc đau bụng.
  • Yếu và mệt mỏi.
  • Giảm cân ngoài ý muốn.
  • Ung thư đại trực tràng thường có thể chảy máu vào đường tiêu hóa. Đôi khi máu có thể được nhìn thấy trong phân hoặc làm cho nó trông tối hơn nhưng thường thì phân trông bình thường.
  • Nhưng theo thời gian, mất máu kéo và có thể dẫn đến số lượng hồng cầu giảm (thiếu máu). Đôi khi dấu hiệu đầu tiên của ung thư đại trực tràng là xét nghiệm máu cho thấy số lượng tế bào hồng cầu thấp.

Nhiều trong số các biểu hiện của ung thư đại trực tràng có thể được gây ra bởi các bệnh lý khác, chẳng hạn như nhiễm trùng, bệnh trĩ hoặc hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay để có thể tìm ra nguyên nhân và điều trị.
 

 Rối loạn tiêu hóa trong ung thư đại trực tràng
 Rối loạn tiêu hóa là dấu hiệu thường gặp trong ung thư đại trực tràng
sbc

2. Tầm soát Ung thư đại trực tràng

2.1. Khi nào nên đi tầm soát Ung thư đại trực tràng?

Tầm soát ung thư đại trực tràng được tiến hành thông qua các xét nghiệm máu, nước tiểu hay các xét nghiệm khác… để có thể phát hiện sớm ung thư đại trực tràng để điều trị kịp thời, hiệu quả.

Do ung thư đại trực tràng có nhiều triệu chứng có thể nhầm lẫn với những bệnh tiêu hóa khác, nhiều trường hợp phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn muộn khiến khả năng điều trị trở nên thấp hơn. Người bệnh không nên xem thường mà cần phải tầm soát càng sớm càng tốt.

Theo hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, các trường hợp người bệnh nên tầm soát ung thư đại trực tràng để phát hiện sớm ung thư bao gồm:

  • Rối loạn tiêu hóa: hiện tượng rối loạn tiêu hóa xảy ra thường xuyên, thay đổi màu phân, phân màu đen, có thể có máu và có nhầy, phân nát. Đau bụng hoặc táo bón bất thường.
  • Người bệnh có tiền sử bị các bệnh tiêu hóa như Crohn hay viêm loét đại tràng
  • Có người thân trong gia đình như cha mẹ, chị em có ung thư đại trực tràng hoặc polyp u tuyến.
  • Người đã từng bị chẩn đoán ung thư đại trực tràng, những người đã chữa xong ung thư đại trực tràng, có polyp u tuyến.
  • Người có hội chứng polyp di truyền hiếm gặp như FAP hoặc hội chứng Lynch
  • Đã tiến hành xạ trị vào vùng khung xương chậu, vùng bụng.

Ngoài ra, những người trong nhóm Yếu tố nguy cơ gây hoặc tiếp xúc với nguyên nhân gây ra bệnh Ung thư đại tràng - trực tràng, người từ 45 - 75 tuổi cả những người khỏe mạnh cũng nên thường xuyên đi sàng lọc, phát hiện sớm căn bệnh này.

2.2. Tầm soát Ung thư đại trực tràng ở đâu?

Tại Hà Nội:

Hiện nay, thành phố Hà Nội có xét nghiệm tầm soát ung thư đại trực tràng miễn phí cho người dân có BHYT và thường trú trên 40 tuổi tại 10 quận huyện trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Ngoài ra có thể tiến hành tầm soát ung thư đại trực tràng tại các bệnh viện lớn uy tín với các gói tầm soát ung thư đại trực tràng đầy đủ như:

  • Bệnh viện Hồng Ngọc: bệnh viện Hồng Ngọc ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại trong tầm soát, có hệ thống phòng khám chuyên nghiệp chuẩn mô hình y tế 5 sao. Hiện tại bệnh viện Hồng Ngọc có 4 cơ sở tại Hà Nội. Giá trọn gói tầm soát ung thư đại trực tràng có giá 4.500.000 đồng.
  • Bệnh viện đa khoa quốc tế Thu Cúc: đây là cơ sở y tế uy tín tại Hà Nội với đội ngũ chuyên gia từ Singapore trụ sở tại 286 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội. Giá gói tầm soát ung thư đại trực tràng ở đây có giá 3.362.000 đồng khi không gây mê mà 4.027.000 đồng khi có gây mê
  • Bệnh viện ung bướu Hà Nội tại 42A Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, Hà Nội
  • Bệnh viện K Hà Nội
  • Bệnh viện quốc tế Vinmec, Số 458 Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội
sbc

Tại TP Hồ Chí Minh: 

Thành phố Hồ Chí Minh có 2 cơ sở lớn mà bạn có thể đến tầm soát đó là:

  • Bệnh Viện Ung bướu Thành Phố Hồ Chí Minh

Bệnh Viện Chợ Rẫy

bệnh viện K trung ương là cơ sở đầu ngành trong tầm soát, chuẩn đoán và điều trị ung thư
Bệnh viện K trung ương là cơ sở đầu ngành trong tầm soát, chuẩn đoán và điều trị ung thư đại trực tràng

3. Khám và chuẩn đoán Ung thư đại trực tràng

3.1. Khám lâm sàng:

Khi đến các cơ sở khám chữa bệnh, các bác sỹ sẽ dựa vào những triệu chứng như đã trình bày ở trên và việc thăm khám lâm sàng để xác định bệnh.

Đối với Ung thư đại tràng:

  • Sờ thấy khối u gặp ở 60% nhân bệnh ung thư đại tràng, ung thư đại tràng phải dễ sờ thấy u hơn ở đại tràng trái. U ở 2 góc phải và trái đại tràng thường khó sờ thấy vì hai bờ sườn che lấp.
  • Khi sờ thấy u của đại tràng thì thường là bệnh nhân đã đến muộn thường kèm theo các triệu chứng kể trên.

Đối với Ung thư trực tràng: Sờ thấy u cứng, lòng trực tràng chít hẹp, dễ chảy máu.

3.2. Chuẩn đoán Ung thư đại trực tràng

Việc chuẩn đoán Ung thư đại trực tràng được tiến hành bằng các phương pháp như xét nghiệm: xét nghiệm phân, máu; phương pháp nội soi, sinh thiết, chuẩn đoán hình ảnh.

Tùy từng trường hợp thực tế mà bác sỹ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp hoặc kết hợp nhiều phương pháp để có thể đem lại kết quả chuẩn đoán chính xác nhất.

Xét nghiệm phân:

Mục đích của phương pháp này là tìm máu trong phân, khi bạn đang gặp phải các triệu chứng như đã nêu ở trên. Các xét nghiệm này bao gồm: xét nghiệm FOBT (khi máu trong phân không nhìn thấy được bằng mắt thường), xét nghiệm miễn dịch hóa phân (FIT). Xét nghiệm phân sẽ là một trong những căn cứ giúp bác sỹ chuẩn đoán được Ung thư đại trực tràng.

Lưu ý: Nếu trước đó bạn đã có kết quả sàng lọc thấy bất thường ở đại trực tràng thì không nên tiến hành xét nghiệm tìm máu trong phân nữa. Trong trường hợp đó bạn nên tiến hành tiếp phương pháp nội soi chẩn đoán.

Xét nghiệm máu:

Bác sĩ cũng có thể yêu cầu một số xét nghiệm máu nhất định để giúp xác định xem bạn có bị ung thư đại trực tràng hay không. Những xét nghiệm này cũng có thể được sử dụng để giúp theo dõi tình trạng bệnh trong trường hợp bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư.

  • Công thức máu toàn bộ (CBC): Một số người bị ung thư đại trực tràng trở nên thiếu máu vì khối u đã chảy máu trong một thời gian dài. Xét nghiệm này giúp phát hiện thiếu máu (quá ít tế bào hồng cầu) ở những người mắc bệnh.
  • Men gan: Bạn cũng có thể được xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan, vì ung thư đại trực tràng có thể lan đến gan.
  • Markers khối u: Các tế bào ung thư đại trực tràng đôi khi tạo ra các chất gọi là dấu hiệu khối u có thể tìm thấy trong máu. Các dấu hiệu khối u phổ biến nhất cho ung thư đại trực tràng là kháng nguyên carcinoembryonic (CEA) và CA 19-9.

Các xét nghiệm máu có thể là căn cứ xác định có bị ung thư đại trực tràng hay không, nhưng chúng không thể được sử dụng một mình để sàng lọc hoặc chẩn đoán ung thư mà phải kết hợp với các phương pháp chuẩn đoán khác. 

Xét nghiệm máu là cần thiết trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng
Xét nghiệm máu là cần thiết trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng

Nội soi

Khi có nghi ngờ mắc ung thư đại trực tràng, bác sỹ sẽ tiến hành phương pháp nội noi bằng cách đưa ống nội soi có gắn máy quay video nhỏ ở đầu vào suốt chiều dài của đại tràng và trực tràng.

Nhờ có phương pháp này, bác sỹ có thể xác định chính xác vị trí khối u, hình dạng kích thước và dự đoán được mức độ phát triển của khối u.

Nội soi là phương pháp tiên tiến trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng
Nội soi là phương pháp tiên tiến trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng

Sinh thiết

Sinh thiết hay được sử dụng trong chuẩn đoán hoặc sàng lọc, và được tiến hành trong khi nội soi. Trong sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mảnh mô nhỏ bằng một dụng cụ đặc biệt. 

Các mẫu sinh thiết từ nội soi được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích bằng kính hiển vi. Các xét nghiệm khác có thể gợi ý rằng ung thư đại trực tràng có mặt, nhưng cách duy nhất để chắc chắn là xem xét các mẫu sinh thiết dưới kính hiển vi.

Nếu ung thư được tìm thấy, các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm khác cũng có thể được thực hiện trên các mẫu sinh thiết để giúp phân loại ung thư tốt hơn.

sbc

Phương pháp chuẩn đoán hình ảnh

Các xét nghiệm hình ảnh sử dụng sóng siêu âm, tia X, từ trường hoặc các chất phóng xạ để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể bạn. Các xét nghiệm hình ảnh có thể được thực hiện trong một số trường hợp:

  • Muốn thấy hình ảnh những khu vực đáng ngờ có thể là ung thư.
  • Để tìm hiểu ung thư đã lan rộng bao xa.
  • Để giúp xác định xem điều trị có hiệu quả không.

Chụp cắt lớp vi tính (CT hoặc CAT):
Chụp CT sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh cắt ngang chi tiết của cơ thể bạn. Xét nghiệm này có thể giúp cho biết nếu ung thư ruột kết đã lan vào gan hoặc các cơ quan khác.

Siêu âm: phương pháp sử dụng sóng có tần số cao để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể người. Siêu âm giúp phát hiện vị trí, hình dạng khối u đại trực tràng.

  • Siêu âm qua nội soi: Xét nghiệm này sử dụng đầu dò đặc biệt được đưa vào đại tràng hoặc trực tràng. Nó được sử dụng để xem ung thư đại trực tràng đã phát triển bao xa và liệu nó đã đến các cơ quan hoặc mô gần đó như các hạch bạch huyết.
  • Siêu âm trong phẫu thuật: được thực hiện trong quá trình phẫu thuật, đầu dò được đặt trực tiếp lên bề mặt của gan. Xét nghiệm này rất hữu ích để phát hiện sự lây lan của ung thư đại trực tràng đến gan.

Chụp cộng hưởng từ (MRI): 

MRI có thể được sử dụng để xem xét các khu vực bất thường trong gan hoặc não và tủy sống có thể là ung thư lan rộng.

Trên đây là những thông tin cần thiết cho bạn về triệu chứng, khám, tầm soát và chẩn đoán ung thư. Ngay khi phát hiện bản thân có những dấu hiệu nguy cơ ung thư đại trực tràng hãy tiến hành tầm soát ung thư đại trực tràng nhanh chóng để phát hiện sớm bệnh và có những biện pháp xử lý chính xác và kịp thời nhất.

sbc

Dược sĩ: Hoàng Văn Đông

Xếp hạng: 3.5 (2 bình chọn)

Kinh nghiệm điều trị bệnh ung thư