1. Diễn biến tâm lý bệnh nhân ung thư
Nhắc tới hai từ “ung thư” có lẽ sẽ là cú sốc tinh thần lớn đối với nhiều người khi mới phát hiện căn bệnh này, cảm giác như mọi thứ đang sụp đổ không biết cách cứu vãn. Họ chắc hẳn phải trải qua những thời điểm rất khó khăn.
1.1. Choáng váng bất ngờ, không tin vào kết quả chuẩn đoán của bác sỹ
Cầm trên tay giấy kết luận của bác sỹ là bị ung thư, chắc hẳn bạn đang cảm thấy hoang mang, sợ sệt, thậm chí là không tin vào mắt mình. Có phải bạn đã từng hỏi đi hỏi lại và nghi ngờ kết quả chuẩn đoán của bác sỹ, hoặc cũng có thể bạn đi kiểm tra lại ở nhiều bệnh viện khác nhưng kết quả vẫn là ung thư đúng không?
Một số người bệnh còn gục khóc, uất ức ngay khi nhận được kết quả chuẩn đoán của bác sỹ, họ thẫn thờ không thiết ăn uống gì, sự thật đến với họ quá bất ngờ và tàn khốc. Nhiều người thậm chí còn giấu diếm người thân, không dám cho mọi người xung quanh biết chuyện này.
Đây có lẽ là diễn biến đầu tiên trong tâm lý chung của bệnh nhân ung thư khi một người biết được mình bị mắc căn bệnh này.
1.2. Đau đớn, bắt đầu tin vào sự thật rằng mình đã bị ung thư
Sau khi trấn tĩnh trở lại, người bệnh ung thư bắt đầu chấp nhận sự thật rằng mình đã bị ung thư. Hàng loạt câu hỏi có thể xuất hiện trong suy nghĩ của bạn và cần đi tìm lời giải đáp như:
- Tại sao mình lại bị ung thư?
- Ung thư đang ở giai đoạn mấy rồi, có nguy hiểm không?
- Bệnh này có chữa được không?
- Mình còn sống được bao lâu nữa?
Tiếp theo, bạn có thể sẽ muốn đi tìm ngay câu trả lời thông qua các nguồn tài liệu như báo, đài và phổ biến nhất là mạng xã hội. Hoặc để có câu trả lời chính xác nhất dựa theo tình hình sức khỏe của bản thân, bạn sẽ tìm cách trao đổi với bác sỹ để hiểu rõ hơn.
Diễn biến tâm lý từ choáng váng bất ngờ đến chấp nhận được sự thật có thể kéo dài trong khoảng 3- 4 ngày. Trong khoảng thời gian này, bạn đừng ngần ngại mà hãy chia sẻ tình hình sức khỏe với người thân, bạn bè ngay nhé.
“Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, bạn không thể một mình gánh chịu bệnh tật được, sức mạnh từ sự trợ giúp của người thân, bạn bè về tinh thần lẫn kinh tế là động lực giúp bạn vượt qua thời kỳ khó khăn này đấy.
1.3. Tìm mọi cách để chữa trị, trao đổi với bác sỹ nhiều hơn
Có bệnh thì vái tứ phương, bạn và người thân chắc có lẽ sẽ tìm mọi cách để chữa từ đông y đến tây y. Tuy nhiên, bạn cũng cần hiểu rằng nếu chỉ dựa vào các phương pháp điều trị đông y để điều trị khỏi căn bệnh ung thư là điều không thể. Bạn vẫn cần tới sự chăm sóc y tế và các phương pháp điều trị hiện đại như: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị… sao cho phù hợp với tình trạng sức khỏe cũng điều kiện kinh tế của gia đình.
Vì vậy, bạn không nên tin và làm theo các thầy lang băm, không có trình độ chuyên môn trong việc điều trị ung thư nhé để tránh tiền mất tật mang.
Bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín, đảm bảo chất lượng để trao đổi với bác sỹ trong việc lựa chọn phương pháp điều trị, chi phí điều trị ung thư, cũng như những biến chứng và các tác dụng phụ có thể gặp phải.
1.4. Ám ảnh suy nghĩ về thời điểm mình có thể ra đi, không còn sống nữa
Đây là điều mà hầu như tất cả bệnh nhân ung thư đã từng nghĩ tới, bạn có thể nghĩ rằng rồi một ngày nào đó khi ung thư tiến triển và di căn, bạn sẽ không còn tồn tại trong cuộc đời này nữa.
Khi đó, bạn bắt đầu thực hiện việc dặn dò người thân ở lại: ăn uống sinh hoạt, giữ gìn sức khỏe, học tập công việc như thế nào? Thậm chí, nhiều người còn viết hẳn bức thư, hoặc là viết vào sổ để lưu giữ cho người thân đọc lại.
Bên cạnh đó, những suy nghĩ lo lắng có thể thôi thúc chính con người bạn cố gắng hết sức để thực hiện những công việc còn dang dở trước đây, hoặc những công việc mà bạn chưa thực hiện được.
Đó có thể là những việc đơn giản như nấu một bữa ăn ngon cho cả giả đình hoặc là những việc quan trọng như gả chồng, gả vợ cho con cái…
1.5. Tâm lý bệnh nhân ung thư sau khi kết thúc điều trị
Nếu có một điều ước, một điều kỳ diệu xảy ra thì chắc chắn tất cả mọi người trong chúng ta đều mong muốn người mắc căn bệnh ung thư có thể chữa khỏi được và sớm được trở lại cuộc sống bình thường.
Tuy nhiên, người ta vẫn nói cuộc sống đâu chỉ toàn là màu hồng, sau khi kết thúc điều trị có thể xảy ra 2 tình huống như sau:
- Điều trị thành công, người bệnh gần như khỏi bệnh:
Đây đúng là tin tốt lành và hạnh phúc bạn nhỉ? Bạn và người thân có thể ăn mừng ngay đi thôi vì sau hành trình gian khổ, chống chọi lại với căn bệnh nguy hiểm như vậy thì thần may mắn đã mỉm cười với bạn và gia đình rồi.
Chúc mừng cho những nỗ lực phi thường, ý chí bất khuất không biết mệt mỏi của bạn và các bác sỹ, nhân viên y tế nhé.
Tuy nhiên sau sự hạnh phúc, niềm vui vô bờ bến đó thì bạn cũng không thể chủ quan được vì ung thư có thể quay trở lại bất kỳ lúc nào.
Do vậy, bạn cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, khoa học và định kỳ đi khám sức khỏe để phát hiện, loại bỏ những tác nhân có thể làm ung thư tái phát nhé.
- Việc điều trị không mấy khả quan, thời gian sống của người bệnh còn ngắn
Trái ngược hoàn toàn với trường hợp nêu trên, người bệnh có thể rơi vào trạng thái tột cùng của sự đau khổ và tuyệt vọng.
Đây thường là những trường hợp bệnh nhân ung thư trong giai đoạn cuối, việc điều trị chỉ nhằm mục đích giảm nhẹ triệu chứng, kéo dài sự sống.
Ngay trong lúc này, những cơn đau ngày càng gia tăng về mức độ và tần xuất làm cho người bệnh mệt mỏi, suy kiệt.
Điều này dẫn tới tâm lý của người bệnh bị tác động rất lớn, đó có thể là cảm giác dằn vặt, bất lực nhưng cũng có thể ẩn sâu trong đó là nỗ lực phi thường, tinh thần lạc quan, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách, khát vọng được sống mạnh mẽ.
2. Chăm sóc tâm lý bệnh nhân ung thư
Trước hết để chăm sóc tinh thần cũng như tâm lý bệnh nhân ung thư được tốt, chúng ta cần hiểu rõ về những nét tính cách của người bênh như: yếu đuối hay mạnh mẽ, lạc quan hoặc là hay bị chán nản.
- Đối với những người bệnh mạnh mẽ, có tinh thần lạc quan, tin tưởng vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống thì việc chăm sóc tâm lý bệnh nhân ung thư sẽ đơn giản hơn. Người thân và các nhân viên y tế cần giúp bệnh nhân bằng các biện pháp sau:
- Rèn luyện thói quen sinh hoạt tốt.
- Theo dõi và hỗ trợ quá trình điều trị.
- Thường xuyên truyền động lực sức mạnh cho bệnh nhân bằng cách kể những câu chuyện thú vị, những tấm gương đã chữa khỏi bệnh ung thư.
- Đối với những bệnh nhân tâm lý không vững vàng, dễ bị tổn thương
Đây là những đối tượng có sự nhạy cảm, do vậy việc chăm sóc tâm lý cần có khéo léo, nắm bắt rõ tâm lý người bệnh, chỉ một câu nói hay thái độ không tốt của mọi người xung quanh có thể khiến họ bị tổn thương tinh thần.
Do vậy, người thân và mọi người xung quanh đến chú trọng thận trọng trong lời ăn tiếng nói và hành động, củng cố tinh thần của người bệnh bằng cách:
- Cho họ đọc những câu chuyện truyền cảm hứng về khát vọng vươn lên chữa bệnh, hoặc xem những clip, bộ phim truyền động lực trong cuộc sống.
- Luôn ở bên cạnh trò chuyện, động viên và trợ giúp họ những lúc đau ốm.
- Tạo không gian thoải mái, vui tươi trong phòng bệnh, phòng ở bằng cách kể chuyện vui, chơi những trò chơi bổ ích, thú vị.
Mong rằng qua những chia sẻ của bài viết về diễn biến tâm lý và cách chăm sóc tâm lý bệnh nhân ung thư đã giúp các bạn hiểu rõ hơn và dễ dàng đồng cảm với sự khó khăn mà họ đang phải trải qua, từng ngày từng giờ chiến đấu giành lại sự sống.
Dược sĩ: Nguyễn Bích Ngọc
18000069
