Sau khi nhận được chẩn đoán mắc ung thư, người bệnh rất quan tâm đó là ung thư đang phát triển đến đâu? Khả năng điều trị cũng như tiên lượng như thế nào? Điều này phụ thuộc rất lớn vào giai đoạn phát triển của ung thư. Cùng đọc bài viết để hiểu được tầm quan trọng của việc đánh giá giai đoạn ung thư cũng như hiểu được cách các bác sĩ phân loại giai đoạn ung thư.
1. Tầm quan trọng của đánh giá giai đoạn phát triển của ung thư
Xác định giai đoạn trong ung thư là một quá trình nhằm xác định mức độ lan tràn của khối ung thư trong cơ thể để dự đoán tiến triển bệnh trong tương lai, từ đó có hướng điều trị thích hợp.
Các bệnh nhân ở giai đoạn muộn có tiên lượng xấu và khả năng sống sau 5 năm thấp hơn nhiều so với những bệnh nhân ở được phát hiện ở giai đoạn sớm và rất sớm. Tuy nhiên, tiên lượng của bệnh nhân còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác như tuổi, giới tính, các bệnh kèm theo, và mức độ biệt hóa của tế bào ung thư
Để chọn được phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân ung thư, các bác sĩ cần phải xác định được giai đoạn ung thư dựa trên các yếu tố như:
- Khối u có kích thước như thế nào?
- Các tế bào ung thư đã di chuyển đến các cơ quan nằm kế cận hoặc đến hạch bạch huyết chưa?
- Các tế bào đã di căn tới cơ quan nằm xa vị trí phát hiện ung thư hay chưa?
Cùng một loại ung thư, với các giai đoạn bệnh khác nhau sẽ có tiên lượng và biện pháp điều trị khác nhau. Thông thường một ung thư ở giai đoạn sớm có thể được phẫu thuật hay xạ trị. Tuy nhiên đối với những ung thư tiến triển (giai đoạn muộn) có thể được điều trị với hóa trị.
Chính vì vậy mà việc biết được giai đoạn, mức độ bệnh của mình sẽ giúp cho bệnh nhân và người thân có sự chuẩn bị tốt nhất khi bắt đầu điều trị, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả tích cực nhất.
2. Cách phân loại giai đoạn ung thư
Trước khi phân loại giai đoạn ung thư, các thầy thuốc cần phải giải đáp được 3 vấn đề chính:
- Vị trí, kích thước của khối u
- Mức độ xâm lấn ra xung quanh
- Tình trạng di căn ra các cơ quan xa
Để làm được điều đó, nhiều loại xét nghiệm và đặc biệt các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, CT Scan, MRI, PET được thực hiện.
Hiện nay, có nhiều cách phân loại các giai đoạn phát triển của ung thư. Trong số đó, hay được sử dụng nhất đó là hệ thống phân loại TNM. Đây là hệ thống được Ủy ban liên hợp về ung thư Hoa Kỳ (AJCC) và Hiệp hội phòng chống ung thư quốc tế (UICC) lựa chọn là công cụ cho các bác sĩ để phân loại giai đoạn bệnh. Hệ thống này được cập nhật thường xuyên dựa vào những hiểu biết sâu hơn của y học về ung thư.
TNM được viết tắt từ 3 chữ tiếng Anh, để chỉ 03 yếu chính dùng để đánh giá tình trạng, giai đoạn phát triển của ung thư, đó là:
* Tumor (T): Đặc điểm của khối u chính (khối u nguyên phát). Cần lưu ý rằng khối u nguyên phát không phải nơi ung thư được phát hiện đầu tiên, mà là nơi xuất hiện khối tế bào ung thư đầu tiên và sau đó xâm lấn đến các vùng khác. Khối u nguyên phát thường được đánh giá về kích thước, mức độ xâm lấn ở nơi xuất hiện đầu tiên và các cơ quan xung quanh.
- Tx: Không đo lường được khối u nguyên phát, hay gặp trong trường hợp bệnh nhân đã phẫu thuật trước khi đánh giá mà không được cung cấp đầy đủ các thông tin khối u ban đầu.
- T0: Không xác định được khối u nguyên phát.
- Tis: Ung thư chỉ mới phát triển tại chỗ.
- T1, T2, T3, T4: Kích thước và mức độ xâm lấn ra xung quanh của khối u nguyên phát. Chỉ số càng cao nghĩa là khối u càng to hoặc càng sâu hơn vào mô kế cận.
* Node (N): Đánh giá các hạch bạch huyết xung quanh khối u nguyên phát đã có sự xuất hiện các tế bào ung thư hay chưa. Do đường bạch huyết là một trong những con đường chủ yếu mà các tế bào ung thư di căn, do đó hạch bạch huyết sẽ là cơ quan đầu tiên cho thấy mức độ di chuyển của chúng.
- Nx: Không thể đánh giá được các hạch vùng, xung quanh khối u.
- N0: Không có tế bào ung thư trong hạch lympho kế cận.
- N1, N2, N3: Số lượng và vị trí hạch lympho có tế bào ung thư. Số càng cao nghĩa là càng nhiều hạch bị tế bào ung thư xâm nhập.
* Metastases (M): Đánh giá tình trạng ung thư có di căn đến các cơ quan, tổ chức xa khối u nguyên phát.
- Mx: Không đánh giá được
- M0: Ung thư chưa di căn
- M1: Ung thư đã di căn xa
Hầu hết các loại ung thư đều có bảng phân loại TNM riêng, vì vậy các chữ cái và số không phải lúc nào cũng có cùng ý nghĩa trong các loại ung thư khác nhau.
Ví dụ như là trong một số loại ung thư T được đánh giá dựa trên kích thước bướu, trong khi một số loại ung thư khác khác T mô tả sự xâm lấn của ung thư đối với cơ quan mắc bệnh và các cơ quan lân cận.
Dựa trên phân loại TNM bệnh nhân mắc ung thư sẽ được xếp vào các giai đoạn từ I (1) đến IV (4); trong đó: Nhóm IV (4)là nhóm nặng nhất, có tiên lượng xấu nhất, và khả năng sống còn thấp nhất so với các nhóm còn lại. Đối với bệnh nhân ung thư được phát hiện rất sớm, khi khối u bướu chỉ mới phát triển tại chỗ và chưa lan tràn, sẽ được xếp vào giai đoạn 0 hay còn gọi là ung thư tại chỗ.
Việc thực hiện đánh giá giai đoạn ung thư chỉ được xác định vào lần đầu tin khi bệnh nhân được chẩn đoán ung thư, chứ không đánh giá lại sau khi đã điều trị. Có thể lấy ví dụ như, một phụ nữ được chẩn đoán ung thư vú giai đoạn II, sau khi điều trị khối bướu được loại bỏ, nhưng sau đó bị tái phát và di căn đến xương. Lúc này, chẩn đoán sẽ là ung thư vú giai đoạn II tái phát di căn xương chứ không phải là ung thư vú giai đoạn IV.
3. Một số ví dụ hiểu về các thông số phân loại giai đoạn ung thư
Dưới đây là một số ví dụ về các thông số của từng giai đoạn ung thư của 2 loại ung thư điển hình là ung thư vú và ung thư đại trực tràng:
- Bệnh nhân ung thư vú phân giai đoạn theo TNM là T2N1M0 có nghĩa là: kích thước khối u 2-<5cm, di căn 1-3 hạch nách, chưa di căn xa. Lúc này ung thư vú được xếp vào giai đoạn IIB, tiên lượng sống 5 năm khoảng 70%.
- Bệnh nhân ung thư đại trực tràng phân giai đoạn theo TNM là T1N0M0 có nghĩa là: khối u mới xâm lấn lớp dưới niêm mạc, chưa di căn hạch, chưa di căn xa. Lúc này, ung thư đại trực tràng được xếp vào giai đoạn I, tiên lượng sống 5 năm khoảng 90%.
Qua đây có thể thấy được việc phân loại các giai đoạn phát triển của bệnh ung thư đóng vai trò rất quan trọng để các bác sỹ biết được mức độ nặng của bệnh qua đó lựa chọn được phương pháp và kế hoạch điều trị tốt nhất. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào liên quan đến ung thư, mời bạn gọi điện tới tổng đài miễn cước 18000069 để được chuyên gia tư vấn miễn phí.
18000069
